Wat is de impact van de coronamaatregelen op kinderen, jongeren en jongvolwassenen?

Ongelijkheden en moeilijkheden werden versterkt

De coronapandemie versterkte ongelijkheden en moeilijkheden die al bestonden vóór de pandemie. Kinderen, jongeren en jongvolwassenen die zich voor de pandemie in kwetsbare situaties bevonden, ervaarden een negatievere impact van de coronamaatregelen. Sommige kwetsbare situaties ontstonden ook door de coronapandemie. Zo zorgde de versnelde digitalisering voor een versterking van de bestaande digitale ongelijkheid en leidde het tot nieuwe ongelijkheden voor jongvolwassenen op de arbeidsmarkt.

Impact op verschillende domeinen

In het rapport wordt de impact van de coronamaatregelen in zeven domeinen in beeld gebracht: 

• Gezondheid: Het sluiten van scholen, de lockdowns en andere coronamaatregelen hadden een negatieve impact op de fysieke en mentale gezondheid van kinderen, jongeren en jongvolwassenen.

• Specifieke doelgroepen: Jonge kinderen, kinderen, jongeren en jongvolwassenen zijn een heterogene groep. Sommigen bleven minder op de radar dan anderen tijdens de coronapandemie.

• Onderwijs en werk: De uitdagingen waren groot voor het onderwijs. Er was voornamelijk een negatieve ervaring met thuisonderwijs, met leerlingen en ouders die vrezen voor leerverlies. Werk werd niet voldoende onderzocht.

• Wonen en buurtbeleving: De coronamaatregelen hadden een diverse impact op wonen en leefomstandigheden en beperkten de buurtbeleving.

• Sociale media: Gefragmenteerd onderzoek over digitalisering, schermtijd en digitale interacties maakt het moeilijk om algemene conclusies te trekken.

• Vrije tijd: Kinderen en jongeren zijn vaker buiten en vaker online. Er is nood aan aandacht voor jeugdwerk.

• Geweld en conflict: Er is een zorgwekkende stijging van geweld en conflict.

Nood aan meer onderzoek?

Het grootste deel van de onderzoeken uit de overzichtsstudie hanteerden een gelijkaardige methodologie. Dit heeft gevolgen voor de veralgemeenbaarheid van de resultaten van die onderzoeken naar alle Vlaamse kinderen, jongeren en jongvolwassenen.

Wat viel op?

• Een gedeelde onderzoekagenda ontbrak tijdens de coronapandemie.

• De brug tussen beleid, praktijk en onderzoek werd te weinig gemaakt.

• Er was te weinig aandacht voor kennis uit de praktijk. Iets aftoetsen bij de praktijk, kan overbevragen vermijden.

En nog enkele concrete tips. Zet binnen onderzoek meer in op …

• gebruik van bestaande data,

• onderzoek over de lange termijn,

• gebaseerd op representatieve steekproeven

• en met kwalitatieve of mixed-method onderzoeksmethoden.

Er is niet louter nood aan ‘meer onderzoek’, wel om meer oog te hebben voor de hiaten en daar gericht op in te zetten.

Impact op langere termijn?

Door het ervaren van stress en trauma verwacht men ook een impact op lange termijn. Uit onderzoek is het voorlopig nog niet duidelijk wat de langetermijneffecten zullen zijn van de aanhoudende sociale beperkingen bij jongeren.

Breng de langetermijnimpact van de coronamaatregelen verder in beeld en heb aandacht voor onderzoek bij de start van een (mogelijke) crisis.